Wat is netcongestie?

Netcongestie betekent dat het elektriciteitsnet op bepaalde momenten of plekken te druk is. Je kunt het vergelijken met een snelweg tijdens de spits: er willen te veel auto's tegelijk rijden, waardoor er files ontstaan. Bij netcongestie gebeurt hetzelfde, maar dan met stroom.

Hoe ontstaat netcongestie?

Het elektriciteitsnet is gemaakt om stroom te transporteren van waar het wordt opgewekt (zoals bij energiecentrales of zonnepanelen) naar waar het wordt gebruikt (bijvoorbeeld huizen, bedrijven of laadpalen). Als er meer stroom wordt gevraagd of aangeboden dan het net aankan, raakt het overbelast. Dat noemen we netcongestie.

Dit kan gebeuren als:

  • Er veel vraag is naar stroom, bijvoorbeeld op koude winterdagen.

  • Er veel aanbod is van stroom, zoals op zonnige dagen met veel zonnepanelen.

  • Er te weinig ruimte is in de kabels en transformatoren om alles te verwerken.

Wat zijn de gevolgen van netcongestie

Netcongestie kan leiden tot:

  • Stroomuitval of storingen.

  • Wachttijden voor nieuwe aansluitingen, zoals bij bedrijven die willen uitbreiden.

  • Beperkingen voor het terugleveren van stroom, bijvoorbeeld door zonnepanelen.

Wat wordt aan netcongestie gedaan? 

Netbeheerders werken aan oplossingen zoals:

  • Het verzwaren van het net (meer kabels, grotere transformatoren).

  • Slimme systemen die vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen.

  • Opslag van stroom in batterijen.

  • Flexibel gebruik van stroom, zoals apparaten die pas aan gaan als het net minder druk is.

Waar heeft het net last van netcongestie?

  • Noord-Brabant: Vooral in stedelijke gebieden zoals Eindhoven en Tilburg, waar veel bedrijven en woningbouwprojecten zijn.

  • Gelderland: Regio’s rond Arnhem en Nijmegen hebben te maken met zowel afname- als opwekcongestie.

  • Zuid-Holland: In en rond Rotterdam en Den Haag is het net vaak overbelast door industriële vraag en woningbouw.

  • Noord-Holland: Amsterdam en omliggende gemeenten ervaren knelpunten, mede door de groei van datacenters en elektrische mobiliteit.

  • Limburg: In delen van Midden- en Zuid-Limburg zijn er wachttijden voor nieuwe aansluitingen.

  • Friesland en Groningen: Hier is vooral sprake van opwekcongestie, door veel windmolens en zonneparken die hun stroom niet kwijt kunnen2.

Waarom juist daar?

  • Snelle groei van stroomvraag: Denk aan warmtepompen, laadpalen, elektrische productie.

  • Veel duurzame opwekking: Zonnepanelen en windmolens leveren soms meer stroom dan het net aankan.

  • Verouderde infrastructuur: Het net is niet overal ontworpen voor deze nieuwe belasting.

Zie waar het net vol zit

Dan is de interactieve capaciteitskaart een handig hulpmiddel.

Deze kaart laat per regio zien:

  • Of er sprake is van netcongestie.

  • Of er nog capaciteit beschikbaar is voor het afnemen of terugleveren van stroom.

  • Of er wachttijden zijn voor nieuwe aansluitingen.